บ้านเดี่ยวชั้นเดียว-ปัจจัยหลักในการออกแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับผู้สูงอายุ

บ้านเดี่ยวชั้นเดียว-ปัจจัยหลักในการออกแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับผู้สูงอายุ

บ้านเดี่ยวชั้นเดียว-ปัจจัยหลักในการออกแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับผู้สูงอายุ เมื่อเวลาผ่านไปไม่ว่าใครก็ตามจะต้องมีอายุมากขึ้นและแก่ตัวลงในที่สุด ยิ่งในยุคที่ประเทศไทยกำลังเข้าสู่เทรนด์ผู้สูงอายุยิ่งต้องน่าเป็นห่วง โดยเฉพาะในเรื่องของที่อยู่อาศัยที่จะต้องตอบโจทย์และมอบความสะดวกสบายให้กับตัวเราในวัยชราได้อย่าง “บ้านชั้นเดียว” ด้วยอนาคตที่ไม่แน่นอนบวกกับเทรนด์ผู้สูงอายุที่กำลังเพิ่มขึ้นเรื่อนๆ ปัจจุบันเราจึงมักจะเห็นการช่วยเหลือของทางภาครัฐจากมาตราการต่างๆ และ สำนักการโยธาที่มีการแจกแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับผู้สูงอายุทุกปี รวมไปถึงผู้พัฒนาบ้านจัดสรรต่างๆ ก็ออกตัวผลิตโปรดักส์เพื่อรองรับกลุ่มเป้าหมายผู้สูงอายุมากขึ้นทั้งแบบบ้านของ SCG ที่ดีไซน์ให้เหมาะกับผู้สูงอายุ และโครงการใหม่ ทั้งบ้านเดี่ยว ทาวน์โฮม ที่มีการนำนวัตกรรม และฟังก์ชันที่รองรับความสะดวกสบายของผู้สูงอายุมาใช้ อาทิ โครงการ พาร์ค พรีวา และ ควอเตอร์ทองหล่อ 39

แต่สำหรับใครที่กำลังมองหาที่ดินมาสร้างบ้านชั้นเดียว หรือ มีที่ดินครอบครองอยู่ในมือ แล้วกำลังคิดจะสร้างบ้านชั้นเดียวที่รองรับได้ทั้งคุณพ่อ คุณแม่ และก็ตัวคุณเองที่อายุมากขึ้นเรื่อยๆ ไปตามกาลเวลาก็ได้เวลาอันสมควรที่จะมาดู 5 ปัจจัยหลักในการออกแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับผู้สูงอายุแล้ว ว่าควรจัดฟังก์ชันอะไรยังไงบ้างเพื่อตอบโจทย์ความสะดวกสบาย และสามารถรองรับสังคมผู้สูงอายุได้อย่างไม่ขาดตกบกพร่อง

บ้านชั้นเดียวกับทางเข้าบ้านที่รองรับวีลแชร์ได้

นอกจากบ้านชั้นเดียว ที่เป็นเสมือนหัวใจหลักในการออกแบบบ้านสำหรับผู้ชราแล้ว หลักในการออกแบบบ้านชั้นเดียวเพื่อให้คนชราใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขอันดับต้นๆ ก็คือ ทางเดินเข้าออกตัวบ้าน ส่วนนี้จะเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดที่ทุกแบบบ้านชั้นเดียวจะต้องมี เนื่องจากเป็นตัวนำพาคนชราเข้าออกสู่บ้านชั้นเดียว ซึ่งจะแบ่งสองส่วนด้วยกันคือ ทางลาด กับ บันไดทางเข้าบ้าน โดยทางเดินเข้าบ้านทั้งสองทางนี้จะต้องมีราจับตลอดแนว และมีความกว้างมากกว่า 50 ซม. ขึ้นไป และไม่น้อยกว่า 90 ซม. เพื่อรองรับผู้สูงอายุที่นั่งวิลแชร์ได้ รวมไปถึงทางลาดทางลาดต้องมีความลาดชันไม่เกิน 1:12 ตามกฎกระทรวงกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคาร สำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชราพ.ศ. 2548 กำหนด

หากจำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนของฟังก์ชันทางเข้าบ้านให้เป็นบันไดก็ควรออกแบบบันไดให้มีชานพักทุกๆ 2 ม. หรือประมาณ 10 ขั้นบันได โดยจะต้องมีการปรับเปลี่ยนสีลูกตั้งลูกนอนของบันไดให้มีเฉดสีที่แตกต่างกันเพื่อลดภาระทางสายตาให้กับผู้ชรา และขั้นบันไดต่อหนึ่งขึ้นควรสูงไม่เกิน 15 ซม. เพื่อผ่อนแรงในการยกขาของผู้ชราเมื่อจำเป็นต้องเข้าออกตัวบ้านโดยใช้บันได ซึ่งในปัจจุบันก็มีเทคโนโลยีการสร้างบ้านชั้นเดียวที่สามารถปรับรูปแบบบันไดเป็นทางลาดได้ตามภาพตัวอย่างด้วย

บ้านชั้นเดียวกับประตูทางเข้าบานใหญ่

เมื่อผู้ชราผ่านด่านทางเดินเข้าบ้านได้แล้ว ก็จะพบกับด่านสอง นั่นก็คือประตูทางเข้าบ้าน แน่นอนว่าขนาดของประตูทางเข้าออกบ้านจะต้องมีขนาดกว้างกว่าวีลแชร์หรือมากกว่า 36 นิ้วขึ้นไป ประตูจะต้องใช้แรงผลักเข้าออกง่ายไม่ฝืดเคือง แต่ก็ต้องไม่เบามากเพราะผู้ชราที่เปิดเข้าออกอาจจะลื่นล้มไปกับประตูที่ที่เปิดออกด้วยความรวดเร็วมากได้

ดังนั้นประตูทางเข้าบ้านส่วนใหญ่ของแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับคนชรานั้นจึงมักเลือกใช้บานประตูแบบเลื่อนสองตอนที่สามารถจับเกาะและพยุงตัวได้ รวมไปถึงสามารถเปิดช่องทางการเข้าบ้านได้เป็นระยะกว้าง ต้องออกแบบให้ลางเลื่อนนั้นขนาบไปกับพื้นบ้านทางเข้าออกเพื่อป้องกันการสะดุดหกล้ม โดยสามารถดรอปพื้นลงไปเพื่อวางลางเลื่อนได้

บ้านชั้นเดียวกับวัสดุที่ตอบโจทย์ความปลอดภัยและสุขภาพ

เมื่อเข้ามาในตัวบ้าน สิ่งแรกที่ผู้ชราจะต้องสัมผัสเมื่ออยู่ในตัวบ้านชั้นเดียวก็คือพื้นบ้าน วัสดุตรงนี้ถ้าอยากจะเน้นความสวยงามด้วยการใช้กระเบื้องแบบขัดมันรับรองว่าไม่ปลอดภัยสำหรับคนชราแน่นอน ดังนั้นการออกแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับในส่วนของพื้นจะต้องเน้นพื้นกระเบื้องผิวด้าน ซึ่งสามารถศึกษาวัสดุปูเพื่อนเบื้องต้นได้จาก วัสดุปูพื้นบ้าน กระเบื้องแบบไหน ควรใช้งานกับส่วนใด รวมไปถึงผนังบ้าน เพดาน ก็ควรมีการเคลือบผิวด้วยไวนีล เพื่อการทำความสะอาดที่ง่ายและไม่จำเป็นต้องดูแลรักษาเป็นประจำ

ส่วนในเรื่องการตกแต่งบ้านชั้นเดียวที่ประกอบไปด้วย เฟอร์นิเจอร์ที่เป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค และฝุ่น ตรงนี้ตัดทิ้งไปได้เลย เพื่อสุขภาพของผู้อยู่อาศัย ไม่ว่าจะเป็น พรม ผ้าม่าน และเฟอร์นิเจอร์แบบลอยต่างๆ ควรเลือกใช้เฟอร์นิเจอร์ขนาดไม่สูงหรือต่ำจนเกินไป สามารถใช้งานได้แบบไม่ต้องก้มหรือย่อ และควรออกแบบให้บริเวณรอบบ้านมีต้นไม้ใบหญ้าเยอะๆ เพื่อคอยจับฝุ่นที่จะเข้ามาในตัวบ้าน ไม่เพียงแค่นั้นพื้นที่สีเขียวยังช่วยให้บ้านได้รับความร่มรื่นและอากาศบริสุทธิ์อันเป็นที่ชื่นชอบของคนชราด้วย

บ้านชั้นเดียวกับห้องนอนที่รองรับความสะดวก

สำหรับการออกแบบบ้านชั้นเดียวให้ตอบโจทย์ผู้สูงอายุมากที่สุดต่อมาก็คือการวางตำแหน่งของห้องนอน ควรอยู่ใกล้กับฟังก์ชันอื่นๆ อาทิ ห้องนั่งเล่น ห้องรับประทานอาหาร หรือ ห้องที่มีการเดินผ่านไปมาของคนภายในบ้าน เพื่อที่ผู้ชราจะสามารถเชื่อมต่อไปใช้งานห้องต่างๆ ได้อย่างสะดวก อีกทั้งคนในบ้านจะได้สามารถดูแลผู้ชราได้อย่างทั่วถึง แต่ทั้งนี้ก็ต้องออกแบบห้องนอนของผู้ชราให้มีความเป็นส่วนตัวไปในตัวด้วย ส่วนใหญ่ Layout ของห้องนอนคนชราจะอยู่บริเวณมุมบ้าน หรือ มุมที่สามารถรับแสงธรรมชาติได้สองด้าน เพื่อเป็นการเปิดห้องให้โล่ง โปร่ง สบาย และสามารถเปิดบานหน้าต่างออกเพื่อรับลมธรรมชาติได้ โดยบานหน้าต่างต้องออกแบบดีไซน์ให้สูงกว่าเอวหรือที่ความสูงประมาณ 1 ฟุต เพื่อป้องกันการพลัดตกลงมาจากห้องนอน

ส่วนเตียงไม่ควรมีขอบมุมที่แหลม และไม่จำเป็นต้องสูงมาก ควรวางเข้ามุมเพื่อป้องกันการกลิ้งตกเตียง และต้องเหลือพื้นที่ปลายเตียงและข้างเตียงไว้สำหรับเดินเข้าออกห้องได้อย่างง่ายดายด้วย ซึ่งถ้าจะให้ดีสามารถติดตั้งราวจับตามจุดสำคัญในห้องได้ถ้าห้องมีขนาดกว้างมาก

บ้านชั้นเดียวกับห้องน้ำที่ปลอดภัยสำหรับผู้สูงวัย

มาที่ส่วนสำคัญส่วนสุดท้ายอย่างห้องน้ำ และเป็นส่วนที่ต้องระมัดระวังที่สุดเพราะผู้สูงอายุจะเกิดอุบัติเหตุบ่อยครั้งกับโซนนี้ ดังนั้นห้องน้ำที่ดีควรอยู่บนพื้นที่ที่คนในบ้านเป็นหูเป็นตาด้วยกันได้ โดยแบบแปลนบ้านชั้นเดียวส่วนใหญ่จะออกแบบให้ห้องน้ำอยู่ใกล้กับห้องนอนแต่ไม่อยู่ในห้อง เพื่อป้องกันอันตรายจากอุบัติเหตุ และสามารถเข้าไปช่วยเหลือได้ง่าย

หากใครที่ต้องการจะให้ผู้ชราได้รับทั้งความเป็นส่วนตัวและความสะดวกก็สามารถสร้างห้องน้ำในตัวได้ แต่ควรมีกระดิ่ง หรือ โทรศัพท์ภายในห้องน้ำที่สามารถขอความช่วยเหลือได้ในกรณีฉุกเฉิน และประตูห้องน้ำควรใช้ลูกบิดที่มีร่องล็อคบานไม่ลึกมาก เพื่อสะดวกในการเข้าไปช่วยเหลือผู้ชราหากเกิดอุบติเหตุขึ้น

ส่วนวัสดุในห้องน้ำต้องคำนึงถึงการลื่นล้มเป็นหลัก ควรใช้กระเบื้องปูพื้นผิวที่ไม่เรียบ ป้องกันน้ำ พื้นในห้องน้ำควรอยู่ระดับเดียวกันกับพื้นห้องให้มากที่สุด หากกลัวน้ำจากห้องน้ำไหลสู่จากตัวห้อง แนะนำให้แยกโซนเปียกโซนแห้ง จะดีกว่าดรอปพื้นลงไปหรือทำธรณีกั้น สุขภัณฑ์ควรเป็นแบบที่นั่งสบายสามารถนั่งอาบน้ำได้ และมีราวจับตามจุดไว้เพื่อให้ผู้สูงอายุพยุงตัวได้ด้วย

ทั้งนี้ทั้งนั้นอย่าลืมว่าการออกแบบบ้านชั้นเดียวสำหรับผู้สูงอายุสิ่งแรกจะต้องคำนึงไม่ใช่เรื่องความสวยงาม แต่ควรจะเน้นเรื่องความปลอดภัยเป็นหลัก ดังนั้นการที่จะสร้างบ้านชั้นเดียวสักหลังควรจะศึกษาองค์ประกอบต่างๆ ไว้ให้ดีๆ เพราะไม่ว่ายังไงวันหนึ่งตัวคุณก็อาจจะต้องแก่ตัวลงและมีโอกาสได้ใช้งานบ้านชั้นเดียวที่คุณสร้างไว้ให้กับพ่อ แม่คุณก็เป็นได้